Merhaba, toplamda 5 ayrı bölümden oluşan Ripple serimizin ilk bölümüne hoş geldiniz.
Bu seri ile birlikte hem Ripple ağını tanıyacağız hem de uygulamalı bir şekilde Ripple ağı üzerinde işlemler yapacağız.
Hazırsanız başlayalım.
Ripple serimiz beş bölümden oluşacak. Bu bölümler sırasıyla aşağıdaki şekilde. Önerim sırayı bozmadan adım adım gitmeniz.
- Seri-1: Ripple Ağında Cüzdan Oluşturma, XRP Gönderme
- Seri-2: Ripple Ağında TrustLine Oluşturma, Fiat Gönderme
- Seri-3: Ripple Ağında NFT Mint Etme
- Seri-4: Ripple Ağında NFT Transfer Etme
- Seri-5: Ripple Ağında Broker Aracılığıyla NFT Satma
Ripple Nedir?
Ripple, ABD merkezli bir teknoloji şirketi olan Ripple Labs tarafından oluşturulan gerçek zamanlı bir ödeme sistemi, uluslararası döviz piyasası ve havale ağıdır.
2012 yılında piyasaya sürülen Ripple, dağıtık bir açık kaynak protokolü üzerine kurulmuştur ve fiat ve kripto para birimlerinin yanı sıra, emtiaları veya sık uçuş milleri veya mobil dakikalar gibi diğer değer birimlerini temsil eden tokenleri destekler.
Ripple, “ters ibraz (chargeback) olmadan, her boyutta güvenli, anında ve neredeyse ücretsiz küresel finansal işlemler” vaadinde bulunuyor.
Ripple terminolojisinde blockchain ya da Türkçe ifadeyle blok zincir yerine Ledger (Defter) ifadesi kullanılır daha çok.
Ripple ağının kendi tokeni XRP‘dir.
XRPL Nedir?
XRPL, XRP Ledger’ın kısaltmasıdır. Biz birazdan yapacağımız işlemlerde bu ledger’a bağlanacağız.
Ripple defterine farklı arayüzlerle bağlanabiliyoruz. Deftere bağlandıktan sonra yapabileceğimiz işlemler özetle aşağıdaki gibidir:
- XRP defterinde cüzdan oluşturma.
- XRP defterinde fiat, kripto transfer etme.
- XRP defterinde değişiklik yapma.
- XRP defterindeki cüzdanların ve tokenlerin bilgisini alma.
- XRP defterinde NFT mint etme.
- XRP defterinde NFT transfer etme.
Ripple ağını kısaca tanıdıktan sonra ilk serimize başlayabiliriz.
Bu ilk serinin sonunda Ripple ağ çeşitlerini ve nasıl bağlanacağınızı, cüzdan oluşturmayı ve cüzdanlar arası XRP transferlerini uygulamalı olarak öğrenmiş olacaksınız.
Anlamadığınız ya da takıldığını yer olursa yoruma yazabilirsiniz.
Ripple Ağına Bağlanma
Şimdi uygulamalı testlere geçmeden önce ne yapacağımızı kısaca anlatayım.
Ripple Ledger ya da Ripple Defteri’ne bağlanarak cüzdan oluşturacağız ve XRP transferi yapacağız. Ancak bildiğiniz gibi bu tür testler genelde Mainnet denilen canlı ortamda değilde test ağlar üzerinde yapılır. Biz de Ripple’ın test ağlarına bağlanacağız.
Peki Ripple’ın test defterlerine nasıl bağlanacağız?
Bu iş için Ripple’ın geliştirdiği xrpl@2.2.3 adlı Javascript kütüphanesini kullanacağız.
Ben bu kütüphaneyi kullanarak daha kolay anlaşılsın diye formu hem Türkçeleştirdim hem de biraz şeklini şemailini düzelttim.
Tüm testlerimizi aşağıdaki form üzerinden yapacağız. Diğer serilerde bu forma ek özellikler gelecek.
Başlıyoruz..
Ripple üzerinde üç farklı test ortamında token testi yapabiliyoruz. Bu ortamların açıklamaları aşağıda.
XLS20: Bu ağ üzerinde NFT ile ilgili testlerinizi yapabilirsiniz.
Testnet: Burası bildiğimiz standart işlemler için hazırlanmış test ortamı. Stabildir ve mainnet ile versiyon olarak birebir aynıdır.
Devnet: Devnet ortamı da aslında bir nevi test ortamıdır. Testnet'ten tek farkı bu ortam stabil değildir ve mainnet'ten farklı versiyonlarda olabilir.
Ben genelde Ripple üzerinde yaptığım testlerde Testnet'i kullanıyorum. İsterseniz siz de bunu kullanabilirsiniz. Sadece NFT ile ilgili testlerde XLS20'yi kullanmamız gerekiyor. Devnet'i neredeyse hiç kullanmayacağız.
Aşağıda Testnet varsayılan olarak seçili zaten, hiç dokunmadan devam edebilirsiniz.
Cüzdan Oluşturma
Yukarıdaki formda Geçici Cüzdan Al ve Operasyonel Cüzdan Al butonlarına tıkladığınızda cüzdan bilgilerinizin testnet ağında oluştuğunu göreceksiniz.
Benim sonucum aşağıdaki gibi. Gördüğünüz gibi iki farklı cüzdan adresim oluştu ve bu cüzdanlar için genel ve özel anahtarlarım üretildi. Ayrıca Seed adı verilen bir tür şifre oluştu. Bu seed’i bir kenara kaydederek daha sonra aynı cüzdanlar üzerinde işlem yapmak isterseniz formun en altındaki “Seed’lerden cüzdan bilgisini getir” butonunu kullanabilirsiniz.
Ek olarak gördüğünüz gibi cüzdanlarıma 1000 adet XRP yüklendi. Demin belirttiğim gibi test ağında olduğumuz için bunların parasal bir değeri bulunmuyor.
Şimdi bu yaptığımız işlem gerçekten Testnet ledger’ı üzerinde gerçekleşti mi bir kontrol edelim..
Öncelikle Ripple’ın testnet explorer adresine gidiyoruz: https://testnet.xrpl.org
Burada ekranın en üstündeki arama kutucuğuna cüzdan adresimizi yapıştırıp aratıyoruz.
Benim geçici cüzdan adresim bu: rEbhHkz385zbR9fmMssBJz6bg5iHmyb3Ki
Testnet ağındaki cüzdanımın linki de bu: https://testnet.xrpl.org/accounts/rEbhHkz385zbR9fmMssBJz6bg5iHmyb3Ki
Aşağıdaki ekran görüntüsünden göreceğiniz üzere cüzdanım ağda oluşturulmuş ve 1000 adet XRP bakiyeye sahip.
Gördüğünüz üzere tek butona tıklayarak Ripple Ledger’i üzerinde işlem yaptık ve cüzdan oluşturduk.
Cüzdan oluşturma işlemini böylelikle tamamlamış olduk. Şimdi XRP transferine geçiyoruz.
XRP Gönderme
Yukarıda kendimize hem geçici hem de operasyonel cüzdan oluşturduk.
Şimdi bu cüzdanlar arası XRP transferi yapalım. Her iki cüzdanın da başlangıç bakiyesi 1000 XRP.
Şimdi ben geçici cüzdandan operasyonel cüzdana 180 XRP göndereceğim. Bunu yaparken tek yapmam gereken alıcı yazan kısma operasyonel cüzdanımın adresini, miktar yazan kısma da göndereceğim XRP adedini yazmak. Ekran görüntüsü aşağıdaki gibi olmalı.
Ekran görüntüsünde göreceğiniz üzere geçici cüzdanımda 819.999988 XRP kaldı. Operasyonel cüzdanın bakiyesi ise 1180 XRP oldu.
Burada şunu sorabilirsiniz, normalde geçici cüzdanımızda 1000-180 = 820 XRP bakiye kalması gerekmiyor muydu? Nereye gitti 0.000012 XRP’miz? Tahmin edin bakalım nereye gitti? Evet, bildiniz. İşlem ücreti olarak kullanıldı. Her ne kadar test ağı da olsa gerçeğiyle birebir olduğu için aynı mekanizmalar burada da çalışır.
Testnet explorer’da tekrar kontrol ettiğimizde hesabımızdan gerçekten 180 XRP’nin çıktığını görüyoruz.
Ayrıca 0.000012 XRP’nin de işlem ücreti olarak kullanıldığını görüyoruz.
Son Söz
Ripple serimizin ilkinde hem Ripple ağı üzerinde cüzdan oluşturduk hem de bu cüzdanlar arası XRP transferi yaptık. Bir sonraki seride Ripple ağı üzerinde TrustLine oluşturup, fiat gönderimi yapacağız.
Yukarıdaki formu kullanarak dilediğiniz kadar test yapabilirsiniz.
Formu ayrıca bu adrese de yükledim, oradan da testler yapabilirsiniz.
Herhangi bir sorunuz olursa yoruma yazmayı unutmayın.
